Các tên gọi Lao III phụ, trại phụ Bác Ái, trại IV và cuối cùng đổi tên là trại Phú Tường. Tổng diện tích: 5.894m2 bao gồm: 8 phòng giam chia làm hai dãy, các công trình phụ như: nhà bếp, nhà kho, bệnh xá và sân vườn…
Banh III xây dựng cùng thời gian với Banh III phụ và Trại 5 (từ 1940-1962) tạo thành một cụm bao quanh che giấu cho khu biệt lập “Chuồng cọp Pháp”.
Năm 1952, sử dụng giam lớp tù binh mới ra đảo. Chủ trương “tích cực tấn công địch” đã hình thành từ đây, chuẩn bị vũ trang cho toàn thể tù chính trị về tư tưởng tiến công cách mạng trong mọi họat động và đấu tranh, quán triệt sâu sắc quan điểm “Nhà tù là một mặt trận mà người tù là chiến sỹ; Đấu tranh trong tù là một bộ phận của cuộc đấu tranh cách mạng, trong cuộc kháng chiến của dân tộc”…
Có giai đoạn nơi đây giam những người tù mắc bệnh truyền nhiễm, năm 1959 ngụy quyền chuyển 1.500 tù chính trị câu lưu chống ly khai ở trại I về phân tán ở trại giam này cùng với Banh III và khu biệt lập Chuồng cọp.
Năm 1970, những cuộc đấu tranh của tù bại liệt Trại 4, Chuồng Bò, cùng với hơn 300 nữ tù chính trị tại Chuồng Cọp đã trở thành ngọn cờ thôi thúc phong trào chống chào cờ của toàn thể tù chính trị tại Côn Đảo.
Trại Phú Tường là nơi thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đã giam cầm, đày ải bao thế hệ chiến sĩ cách mạng, những người yêu nước Việt Nam, đồng thời là nơi thể hiện khí phách kiên cường đấu tranh của tập thể tù nhân bị giam giữ tại đây.
Ngày 29/4/1979, di tích trại Phú Tường đã được Bộ Văn hóa – Thông tin ra Quyết định số 54-VHTT.QĐ đặc cách công nhận Khu di tích đặc biệt quan trọng của Quốc gia. Ngày 10/5/2012 Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 548/QĐ-TTg xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt.
Ảnh: Taucaotoc.vn
